KARİKATÜR TARİHÇESİ

KARİKATÜR TARİHÇESİ

Karikatür, konuların komik veya iğneleyici olması için kimi zaman abartılı kimi zaman çarpıtan resim türüdür. Edebiyatta abartılı ve çarpıtıcı tasvirlerin, aynı amaca yönelik olarak kullanılmasıdır. Basında karikatür ise sosyal veya siyasi eleştiri yapmak için seçilen bir yoldur. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de düzenli olarak yayımlanan dergiler mevcuttur.

Karikatür sanatı resmi bilgiler ışığında Rönesans’la beraber başlayan önceleri sadece yalın anlatımı ve didaktik oluşu ile fark edilen ve kabul gören sanat dalı, ilk defa 16.yy. sonu ve 17. yy başlarında hafif alaycı ve eleştirel bir üslupla gerçek anlamını bulmuş. Bu dönemdeki siyasi hadiseler karikatürün halk tarafından önemsenmesine ve sanatın hızla gelişmesine vesile olmuştur.

19.yy karikatür için en önemli zaman aralığıdır. Önceleri kalem kâğıt değil tahta oymacılığı gibi sanatların üstünde yükselen karikatür bu yüzyılda özellikle litografyanın icadı ve yağlı boya ve sulu boyanın tablolarda altın çağını yaşaması sebebi ile Fransa, Almanya ve İngiltere'de çok önemli karikatüristler yetişmiştir.

20.yy da savaşlar nedeniyle bir miktar durağanlaşan sanat Almanya önde olmak üzere ilk dergilerin basılması ile beraber tekrar yükseldi. Ara ara ideolojilerin baltalaması ile duran sanat günümüzde önü kapanmayacak bir hal almıştır.

TARİHİ;

Karikatür ismi, İtalyanca yüklemek veya sorumlu tutmak anlamına gelen caricare- sözcüğünden türemiş olup, ilk defa İngiliz doktor Sir Thomas Browne'un 1716 yılında yayımladığı Christian Morals adlı kitapta geçmiştir. Bu bağlamda, karikatür anlam yüklenmiş resim anlamına gelmektedir. Karikatür öğretmeni Sam Viviano'ya göre bu, gerçek yaşamdaki insanların tarifi olup, kurgusal insanların yeniden üretimleri değildir. Yine kimi çevrelerce karikatürist olarak kabul edilen ve aynı zamanda birçok çizgi filme de imza atan Walt Disney, yaptığı en zor şeyin, insan gibi davranacak bir hayvana vereceği en uygun karikatür ifadesinin nasıl olacağını bulmak olduğunu söylemiştir.

Bilinen en eski modern karikatür örnekleri, belirli kusurlarını modele dökmek için insanları gözlemleyen Leonardo da Vinci tarafından verilmiştir. Bunlarda amaç, özgün olanın bir portreden daha vurucu olduğu izlenimi vermekti. Gian Lorenzo Bernini (1598-1680), yine bu alandaki ilk sanatçılardan biri olup, bir insanı üç-dört çizgiyle mizahi olarak betimlemeyi başarmasıyla bilinmektedir. Karikatür sanatı, zamanla Fransa ve İtalya'daki kapalı aristokrat kesiminde yaygınlaştı.